اسلام کاملترین دین الهی است که برای اداره دنیا و آخرت بشر تا روز قیامت کافی است. این دین با پشت پا زدن به اعتبارات پوچ جاهلی و ارزش دادن به حقایق، در صدر ادیان جهان قرار دارد. اعراب جاهلی که باد تکبّر در سر خود می پروراندند، هرگز حاضر نبودند که دختران خود را به ازدواج هر کسی درآورند، و داماد بایست حتماً دارای وجاهت اجتماعی و ثروت و مکنت و شجاعت و جمال و سایر صفات برجسته میبود تا دختر خود را به ازدواج او درآورند. اما اسلام با پرتوهای نورانی اش قلب تاریک آنها را روشن کرد و آنها را از خواب و خیال واهی بیرون کشید و کفویت و همسری را بر اساس تقوی و ایمان و پاکی بنا نهاد. چه بسیار مواردی که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم بین افرادی عقد ازدواج برقرار میفرمود که از لحاظ اعتبارات اجتماعی و ظاهر، تناسبی با هم نداشتند. ولی پیامبر میفرمود:«چون هر دو مؤمن هستند، میتوانند با هم ازدواج کنند.» اکنون به بعضی از روایاتی که ملاکهای صحیح انتخاب همسر را بیان می کند، اشاره میشود: رسول خدا فرمود:«هر گاه مردی از دختر شما خواستگاری کرد و شما از دین و امانتداری آن مرد راضی بودید، دخترتان را به ازدواج او درآورید؛ چرا که اگر به دنبال اعتبارات پوچ باشید، فتنه ای در زمین بر پا می شود و فساد بزرگی رخ می دهد.»
امام صادق علیه السلام فرمود:«همین که شخصی عفیف و پاکدامن باشد و از عهده خرج خانواده خود برآید، برای همسری کافی است.»
امام سجاد علیه السلام با زنی ازدواج کرد. یکی از دوستان امام اعتراض کرد که «شما چرا با یک زن غیر سرشناس ازدواج کردهاید؟» امام فرمود:«من تو را خوش فکرتر از این میدانستم. خداوند با آوردن اسلام، پستیها را به شرافت و کوتاهیها را به کمال و حقارتها را به کرامت تبدیل کرده است و دیگر هیچ مسلمانی را نمیتوان پست شمرد.»
رسول خدا فرمود:«با هم دینان خود ازدواج کنید.»
حضرت امام رضا علیه السلام فرمود:«اگر مردی به خواستگاری دخترتان آمد و شما از دین و اخلاق او رضایت داشتید، دختر خود را به ازدواج با او درآورید و فقر و تنگدستی او مانع پذیرفتن شما نشود، زیرا خداوند میفرماید:«خداوند آنها را به فضل و کرمش بینیاز میگرداند.» ولی هرگز دختر خود را به شرابخوار ندهید که گویی او را به زنازاده دادهاید.»
امام صادق علیه السلام فرمود:«مرد یا زن مؤمن نباید با شخصی که دشمنی امیرالمومنین علیه السلام را در دل دارد، ازدواج کند.»